Bật Mí Cách Làm Bánh Gai Bằng Lá Gai Khô Thơm Ngon Chuẩn Vị

Bánh ít lá gai, một đặc sản truyền thống của vùng miền Trung, nổi bật với lớp vỏ mềm mại mang hương thơm của lá gai, bên cạnh hòa quyện giữa đậu xanh và dừa bên trong, tạo nên hương vị tuyệt vời và khó cưỡng. Trong bài viết hôm nay, hãy cùng lambanhviet.com vào bếp học cách làm bánh gai bằng lá gai khô ngon khó cưỡng tại nhà nhé!

Vài Nét Về Bánh Gai Và Tại Sao Nên Làm Bánh Gai Bằng Lá Gai Khô?

Tại sao lại đặt tên là bánh gai? Đơn giản vì nguyên liệu làm ra bánh độc đáo với hương vị đặc trưng từ lá gai. Lá gai, một loại lá của cây gai mọc tự nhiên quanh rào và bờ ao trong vùng đồng bằng, cũng như ven suối trên đồi núi. Lá gai có hình dáng giống lá khoai lang, với hai mặt màu sắc khác nhau – mặt trên màu xanh và mặt dưới màu bạc, với nhiều gân nổi, tạo cảm giác thú vị khi chạm vào. Cây lá gai phổ biến ở nhiều địa phương như Nam Định, Hải Dương, Thanh Hóa, Bắc Giang, và Phú Thọ.

Nghề làm bánh gai gần như tồn tại ở mọi tỉnh thành, nhưng khi nhắc đến nghề truyền thống, không thể không nhắc đến bánh gai Nam Định, bánh gai Ninh Giang (Hải Dương), và bánh gai Tứ Trụ (Thanh Hóa).

Ở Ninh Giang, Hải Dương, hợp tác xã chế biến lương thực thực phẩm từng quy tụ nhiều thợ làm bánh gai tài năng, giúp bánh gai Ninh Giang trở thành biểu tượng của Hải Dương.

Còn ở Nam Định, bánh gai là đặc sản nổi tiếng từ thời thuộc địa Pháp. Kẹo Sìu và bánh gai thành Nam Định đã trở thành những món quà đặc sản được đánh giá cao mỗi khi du khách ghé thăm vùng này.

Về bánh gai Tứ Trụ (Thanh Hóa), lời kể về nói rằng, từ thời vua Lê đặt đô ở Lam Kinh, bánh gai đã được coi là một món ăn quý phục vụ vua, được đặt trong danh sách đồ tế lễ trang trọng. Tứ Trụ, thuộc xã Thọ Diên, huyện Thọ Xuân, nằm bên bờ sông Chu và gần quốc lộ 47, thuận lợi cho việc vận chuyển bánh gai đến mọi nơi.

Bánh gai ở ba vùng này đều được bọc bằng lá chuối khô và buộc chặt. Lá chuối khô không chỉ giữ ẩm và mùi hương cho bánh gai khi nấu chín, mà còn làm cho bánh trở nên hấp dẫn hơn. Có những nơi chỉ làm bánh gai tròn bẹt, cuốn lá chuối quanh, tạo ra hương vị tuyệt vời không thể sánh kịp.

Đối với lá gai tươi, khả năng bảo quản khó khăn, do đó, bột lá gai và lá gai khô đã được phát triển để giúp mọi người dễ dàng mua và bảo quản, để có thể thưởng thức hương vị ngon của bánh gai bất cứ khi nào mong muốn.

Hướng Dẫn Chi Tiết Cách Làm Bánh Gai Bằng Lá Gai Khô 

Chuẩn Bị Nguyên Liệu 

• 400 gram lá gai khô (đã tẩy gỡ gân):, sau khi loại bỏ gân, lá gai được rửa sạch và đặt vào lồng để phơi (tránh phơi ngoài trời vì có thể bị thổi bay bởi gió mạnh).
• 400 gram bột nếp: 
• 300 gram đậu xanh
• 300 gram dừa nạo
• 200 gram đường
• lá chuối sẽ được sử dụng để bọc bánh.

Mẹo chọn mua đậu xanh chất lượng và thơm ngon 

• Để đảm bảo bạn chọn được đậu xanh thơm ngon, hãy tập trung vào những chiếc hạt có màu xanh lục tươi sáng, với phần bụng có những đốm trắng tạo nên vẻ tươi mới, kết hợp với mùi thơm tự nhiên thoang thoảng. 
• Chọn những hạt đậu xanh có hình dáng bầu dục, với hai đầu tròn trĩnh, bề mặt sáng bóng mà không có dấu vết trầy xước.
• Hạn chế mua những đậu xanh có dạng lép, méo mó, hoặc bị nát do sâu mọt. Cũng tránh những hạt đậu xanh có màu sắc không bình thường hoặc có mùi ẩm mốc, hóa chất nồng nặc, vì đó là dấu hiệu của đậu xanh đã hỏng và không đạt chất lượng. 

Việc chọn lựa kỹ càng sẽ giúp bạn có những hạt đậu xanh chất lượng, giữ nguyên hương vị tốt nhất cho món ăn của mình.

Mẹo chọn mua gạo nếp đảm bảo an toàn 

• Để đảm bảo chất lượng dinh dưỡng, ưu tiên lựa chọn loại gạo không trải qua quá trình xay xát kỹ, vì điều này giúp giữ nguyên nhiều chất xơ, chất khoáng và vitamin.
• Khi tìm kiếm loại gạo nếp ngon, quan trọng nhất là chọn những hạt gạo có hình dáng tròn đều, bề mặt bóng mịn, không bị nát, và không xuất hiện hạt khác màu. Việc nhai thử nên mang lại cảm giác ngọt nhẹ và hương thơm dễ chịu, là những dấu hiệu cho thấy chất lượng của gạo.
• Tránh chọn loại gạo có màu quá trắng, có dấu hiệu mốc, hay phát hiện mùi lạ khi ngửi, vì điều này có thể là dấu hiệu của quá trình tẩm trắng hoặc chứa chất chống mối mọt, gây ảnh hưởng đến chất lượng và dinh dưỡng của sản phẩm.

Cách Làm

Cách 1: Chuẩn bị và nấu lá gai

• Công thức làm bánh gai bắt đầu là quá trình là sơ chế và nấu lá gai. Mọi người bắt đầu bằng việc rửa sạch lá gai khô bằng nước sạch, sau đó đặt chúng vào nồi và đun sôi trong khoảng 30 phút. Sau khi luộc chín, lá gai được vớt ra, để nguội và vắt hết nước, sau đó thái nhuyễn.
• Tiếp theo, lá gai được đặt vào thau, thêm 300 gram đường và ướp trong khoảng 30 phút. Sau thời gian này, lá gai được đưa vào cối giã và giã nhuyễn (để càng nhuyễn càng tốt). Nếu muốn, mọi người có thể sử dụng máy xay để đạt được độ nhuyễn mong muốn.
• Lá gai đã nhuyễn được đưa ra thau, sau đó thêm 400 gram bột nếp. Nước luộc lá gai được thêm vào từ từ và nhồi đều cho đến khi bột tạo thành khối dẻo mịn. Quá trình nhồi càng kỹ, bánh sẽ trở nên mềm dẻo và ngon hơn.

Cách 2: pha bột bánh từ bột lá gai khô

Chuẩn bị bột lá gai

• Cách làm bánh gai bằng bột lá gai khô bắt đầu bằng việc cho bột lá gai vào nồi và thêm 400ml nước lọc, khuấy đều để bột lá gai hoà quyện với nước. Đặt nồi lên bếp và đun sôi.
• Khi nước đã sôi, thêm ba lát gừng vào để tạo thêm hương vị. Nấu cho đến khi hỗn hợp nước lá gai trở nên sệt sệt, sau đó tắt bếp và để nguội.

Pha bột bánh ít lá gai

• Bước tiếp theo trong quy trình làm bánh gai từ bột lá gai khô là pha bột. Mọi người đưa 50gr bột bắp và 400gr bột nếp vào thau, trộn đều và thêm một ít muối.
• Sau khi nước lá gai đã nguội, mọi người đổ qua rây để lọc lấy phần xác lá gai. Nước lá gai được đổ vào một tô lớn. Phần xác lá gai thu được được đặt vào một tô khác và trộn với 100gr đường. Hỗn hợp đường và lá gai này sau đó được thêm vào bột trước đó.
• Tiếp theo, nước lá gai được đổ từ từ vào bột và thực hiện quá trình nhồi. Việc nhồi càng kỹ sẽ tạo ra bánh có độ dẻo dai và hương vị ngon hơn. Khi đã nhồi đều, đậy kín bát và ủ bột trong khoảng 15 phút.

Chuẩn bị nhân 

Nhân dừa đậu xanh

• Đối với nhân dừa đậu xanh, mọi người ngâm 300 gram đậu xanh trong nước khoảng 2 tiếng, sau đó vo sạch và đặt vào nồi hấp cho đến khi chín mềm. Khi đậu xanh vừa chín và nóng, mọi người mang ra tô và tiến hành tán nhuyễn.
• Đậu xanh tán nhuyễn được đặt vào chảo cùng với 300 gram dừa, 200 gram đường, và muối (một thìa cà phê). Bật bếp và thực hiện quá trình sên cho đến khi nhân trở thành khối dẻo mịn. Hỗn hợp nhân sau đó để nguội và trở thành từng viên tròn.

Nhân dừa đậu phộng

• Đổ 150ml nước lọc và 110g đường vào nồi, đun sôi ở lửa vừa. Khi đường chuyển sang màu nâu, nhanh chóng thêm gừng băm vào và đảo đều, sau đó đưa dừa nạo vào, tiếp tục đánh đều trong khoảng 5 – 10 phút.
• Tiếp theo, thêm đậu phộng rang giã nhỏ và bột năng vào nồi, tiếp tục đảo đều trong khoảng 2-3 phút. Quá trình này không chỉ tạo ra hương vị độc đáo mà còn kết hợp thành một phần quan trọng của công thức, đảm bảo sự hòa quyện và ngon miệng cho món ăn cuối cùng.

Gói bánh ít lá gai khô

• Bước tiếp theo trong quá trình làm bánh ít bằng lá gai khô là quá trình gói bánh. Lá chuối được xé thành từng miếng, sau đó trụng qua nước sôi để lá trở nên mềm dẻo, không bị rách khi gói.
• Trước khi bắt đầu quá trình gói, mọi người rửa sạch tay và chuẩn bị chén dầu ăn để thoa lên tay. Dầu ăn được thoa đều lên tay, sau đó lấy lượng bột để vo thành hình tròn và ấn dẹp. Nhân được đặt vào giữa và bọc lớp vỏ bánh xung quanh, sau đó bọc lại bằng lá chuối.

Hấp bánh 

• Quá trình hấp bánh ít lá gai bắt đầu bằng việc đun sôi nước trong nồi hấp. Khi nước đã sôi, nhẹ nhàng đặt bánh vào hấp và để hấp trong khoảng 45-60 phút, tuỳ thuộc vào kích thước của bánh (lớn hay nhỏ). Điều này giúp bánh chín đều, từ lớp vỏ bên ngoài có màu đen cuốn hút cho đến phần nhân dừa và đậu xanh bên trong.
• Khi bánh đã chín, để chúng nguội một chút rồi mới thưởng thức sẽ làm tăng thêm hương vị đặc trưng. Thành phẩm là những chiếc bánh gai thơm ngon, lôi cuốn người thưởng thức. Lớp vỏ bánh có màu đen đặc trưng, tạo nên sự hấp dẫn từ cái nhìn đầu tiên. 
• Phần vỏ bánh được giữ nguyên độ dai và dẻo, tạo nên sự trải nghiệm ẩm mịn, hòa quyện với hương vị thơm ngon từ phần nhân dừa và đậu xanh – vị ngọt, bùi, và béo ngậy, tạo nên một hương vị cực kỳ hấp dẫn và khó cưỡng.

Bánh Gai Có Thể Được Giữ Trong Bao Lâu?

Nếu bạn lưu trữ bánh gai ở môi trường khô ráo và thoáng mát, chúng sẽ duy trì được chất lượng trong khoảng 4 ngày. Trái lại, nếu bạn quyết định bảo quản bánh trong ngăn đá của tủ lạnh, thì thời gian này có thể kéo dài lên đến 15 ngày.

Khi quyết định sử dụng ngăn đông để bảo quản bánh gai, trước khi thưởng thức, bạn chỉ cần hấp chúng để làm cho bánh trở nên mềm mại hoặc đặt vào lò vi sóng và quay lại, bạn sẽ có ngay chiếc bánh gai thơm ngon, với độ đàn hồi và hương vị nguyên vẹn.

Ăn Bánh Gai Có Dễ Béo Không?

Một chiếc bánh gai được ước tính chứa khoảng 300 kcal. Dù lượng calo này không đủ để làm tăng cân, nhưng cũng không có nghĩa là việc ăn bánh gai sẽ giúp giảm cân. Ngược lại, nếu tiêu thụ quá nhiều bánh gai trong một ngày, có thể dẫn đến tình trạng tăng cân.

Do thành phần chính của bánh gai là bột nếp và đường, việc ăn nhiều có thể gây tăng cân, trong khi việc ăn với lượng vừa phải sẽ không ảnh hưởng đáng kể đến cân nặng.

Với lượng calo cần thiết cho một người trưởng thành trong một ngày khoảng 2000 calo/bữa ăn, và một chiếc bánh gai cung cấp khoảng 300 kcal, bạn có thể tính toán số lượng bánh gai phù hợp với chế độ ăn của mình để tránh tình trạng tăng cân.

Vậy nếu bạn biết cách làm bánh gai tại nhà thì không chỉ dễ dàng thưởng thức món ăn thơm ngon này mọi lúc mà còn giúp bạn kiểm soát lượng đường và những nguyên liệu đảm bảo nhất khi đưa vào cơ thế nữa đấy!

Lời Kết

Trên đây là cách làm bánh lá gai đơn giản và phổ biến nhất hiện nay, mà chúng tôi trân trọng giới thiệu đến các bạn. Mặc dù việc làm bánh gai không phức tạp, nhưng yêu cầu người làm phải cực kỳ cẩn trọng và tỉ mỉ trong từng bước thực hiện. Chúng tôi hy vọng rằng thông qua bài viết này, bạn đã thu được kiến thức và kỹ thuật để tạo ra những chiếc bánh gai ngon mắt theo đúng sở thích của mình. Hãy thưởng thức quá trình làm bánh và chia sẻ niềm đam mê ẩm thực của bạn nhé!